Case study - Bas, boxer met agressie.
Ik kreeg een telefoontje van mensen die Bas geadopteerd hadden. Bas was een boxer van ongeveer anderhalf jaar. Hij was een reu, niet gecastreerd, en kwam na een grote inbeslagname in het asiel terecht. De reden dat de mensen me contacteerden was omwille van zijn agressie.
Toen Bas 1 jaar was, vond hij zijn nieuwe thuis. De eerste maand ging het vlot, maar daarna begonnen geleidelijk aan enkele problemen op te duiken. Na een half jaar contacteerden deze mensen me omdat Bas:
bezitsagressie had vertoond rond zijn eten
dat er daarna ook andere conflicten kwamen die ze niet goed konden begrijpen. Bas begon namelijk agressie te vertonen naar zijn nieuwe eigenaars.
Hij kon dan uit het niets naar de eigenaars vliegen, en sprong al blaffend, grommend en happend tegen hun aan. Op deze momenten was hij ook heel overstuur, en kon dan soms nog erg lang rillen na zo’n uitval.
Toen de mensen me contacteerden, waren er intussen 3 grotere incidenten geweest. 2 maal naar de eigenares, en eenmaal naar de andere hond in het gezin.
De impact op hun gezinsleven was zo groot, dat ze al maanden in spanning leefden. Niet wetend als Bas weer zou uitvliegen vooral omdat ze het niet konden voorspellen.
Vlak voor mijn consultatie ging plaatsvinden had de eigenares ook besloten om enkele dagen elders te slapen met hun andere hond, gewoon om even terug op adem te kunnen komen.
Wat zijn de eerste stappen?
Wanneer mensen me contacteren met vragen rond gedragsproblematiek en specifieker rond agressie, vind ik het belangrijk dat ik hun vanaf het eerste contact al wat richtlijnen kan geven om te vermijden dat er geen nieuwe incidenten gebeuren tot ik hun en hun hond gezien heb. Dus bij ons eerste contact nam ik de tijd om in te schatten wat er gebeurd was, en gaf ik al eerste richtlijnen om de veiligheid wat te garanderen.
Omdat Bas zo onvoorspelbaar reageerde bij de eigenaars besloot ik om uit veiligheid al te vragen:
om Bas een eigen rustplaatsje te maken in huis, waar hij niet gestoord kan worden, maar wat eventueel met een hekje of iets dergelijks afgebakend kan worden (zodat de mensen in huis wel op hun gemak kunnen rondlopen), maar op voorwaarde dat hij zich daar veilig en op z’n gemak voelt.
Hem in de tuin laten etc, was voorheen niet echt een probleem, dus dat ging ook gewoon zoals normaal.
En als laatste had ik gevraagd om niet met hem de confrontatie aan te gaan. Dit wil eigenlijk zeggen: Als je hem iets vraagt, en hij heeft even geen zin? Laat het even zo. Ga niet aan hem zitten, om hem dan bvb toch mee naar buiten te nemen. Als hij wil rusten, laat hem rusten. Als hij nog even in de tuin wil, laat hem even in de tuin.
Enkele dagen later volgde mijn huisbezoek.
Toen ik aankwam ter plaatse, en ik betreedde de tuin, kwamen de mensen me eerst even begroeten zonder Bas. Bas zat nog eventjes binnen. Eerst wou ik even weten hoe alles ging, en vroeg hun daarna om Bas buiten te laten.
Doordat ik eerder aan de telefoon al wat info had, kon ik wel inschatten waarom Bas zo reageerde, en achtte ik het veilig genoeg om hem los in mijn buurt te laten in de tuin.
Toen hij buitenkwam, was het me snel duidelijk dat hij nogal bang van me was. Hij kwam in eerste instantie snel naar me toe, maar op enkele meters van me af hield hij zich in en zag ik dat hij vooral angstig was naar me.
Ik gedraag me dan ook altijd rustig naar zo’n hond toe.
Ik maak geen direct oogcontact
Ik draai me een klein beetje weggericht van hem
Ik maak ook geen plotse bewegingen op zo’n moment. Deze hond ziet ineens iets in de tuin staan wat hij niet kent. Als ik dan ook nog felle onvoorspelbare bewegingen of geluiden ga maken, gaat dit enkel voor conflict zorgen.
Ik aai hem niet, en roep hem niet bij me. Ik observeer alleen.
Dus ik geef hem de tijd. De tijd om me te bekijken, te inspecteren, te besnuffelen, en ik laat hem rustig doen. Ik aai hem niet, ik roep hem niet, ik staar hem niet aan.
Het goede nieuws aan Bas was hier: Zodra hij me bestempelde als ‘veilig of OK’, veranderde de lichaamstaal van angstig, naar vriendelijker. Nog steeds onzeker, maar wel vriendelijker. En kon vanaf dat moment ook rustig met iedereen meewandelen naar binnen toe.
Waarom zette Bas nu in hemelsnaam agressie in? Het ging toch eerst goed?
Agressie wordt nog vaak gezien als een hond die de baas wil spelen. Dat je als eigenaar niet ‘de leider’ bent. Dat je niet stevig genoeg in je schoenen staat. Dat je hond dominant is…
Ik kan je garanderen: blijf weg van de mensen die dit zeggen. Als je in zulke gevallen je net assertiever gaat opstellen, verdriedubbelt de kans dat je gebeten gaat worden! Het wijst niet enkel alleen op een gebrek aan juiste, wetenschappelijke scholing, maar de gevolgen zijn vaak dat je gebeten wordt.
Agressie is ook maar gedrag dat het gevolg is van een bepaalde drijfveer of emotie. Het is ook geen ‘abnormaal’ gedrag. Hier zijn al enkele voorbeeldjes waar honden agressie kunnen inzetten:
Wanneer ze zich bang of bedreigd voelen, kunnen ze agressie inzetten om de ‘bedreiging’ weg te jagen.
Wanneer ze honger hebben, kunnen ze agressie inzetten om hun eten te bewaken. (Want zonder eten ga je dood).
Wanneer honden pijn hebben, worden ze vaak bang om aangeraakt te worden. Ze kunnen dan agressie inzetten om te zorgen dat de ander hun niet aanraakt (en dus niet pijn doet).
En zo zijn er nog meer dan voldoende andere voorbeelden.
Geen hiervan draait om dominantie of ‘de leider’ willen zijn, maar er is altijd een logische verklaring voor te vinden qua emotie en onderliggende problematiek.
Bij Bas was de felste stijging van agressie opgekomen na zijn knie-operaties.
“Agressie is het gevolg van iets. Niet de oorzaak die je moet aanpakken”
Werk aan de winkel: achtergrondinformatie verzamelen
Dus in de consult vraag ik door op alle aspecten van zijn leven. Zowel zijn achtergrond, zijn afkomst, eerdere problematiek, zijn medische geschiedenis, eetlust, dagroutine, etc…
Hier kwamen wel enkele interessante zaken uit de bus:
Achtergrond: Kwam van grote inbeslagname. Op het moment van inbeslagname was hij enorm onderkomen, ondervoed, en had enorm slechte knieën.
Qua socialisatie heeft hij ook niets anders gekend dan een hele hoop andere honden die op dat moment bij hem in huis leefden, maar van de buitenwereld had hij nooit iets gezien.
Medisch: Had eerder een zware longontsteking, en operatie recent gehad aan beide knieën.
Zaken die ik daarbuiten zelf nog gezien had aan hem: Veel stresssignalen wanneer iemand in huis bewoog (ook de andere hond). Er waren momenten dat het gewoon goed ging, maar er waren erg vaak momenten dat hij stresssignalen liet zien. (Oppassen dus, zeker als je als eigenaar deze signalen niet kent).
Ik zag aan zijn lopen dat dit niet OK was. Ook al had hij operaties aan zijn knieën gehad, ik merkte dat hij aan een van zijn voorpoten subtiel doorzakte of mankte. Wanneer honden bvb aan de achterpoten langdurig last hebben, proberen ze zich op een andere manier te belasten zodat dit zo min mogelijk pijn doet. Maar na verloop van tijd kan je dus een overbelasting op andere punten krijgen. Dus ook al mankte hij vanvoor: het eigenlijke probleem leek achteraf nog steeds van de knieën te komen.
Nadat ik hem gezien had, en al deze info had begon mijn puzzel in elkaar te vallen. De grote ondervoeding gaf me een enorm inzicht over waarom hij bezitsagressie vertoonde! Maar vooral: de medische historiek bevestigde mijn vermoeden dat het om pijngerelateerde problematiek ging.
Mijn grootste vermoeden ging naar de knieën, en dat hij daar nog pijnlijk aan was.
De mensen hadden dit al besproken met de dierenarts die de operatie uitgevoerd had na de inbeslagname, omdat de agressie kort na de operatie gestart is.
Helaas gaf de dierenarts het advies: Dit kan niet van de operatie zijn. Bas is de baas aan het spelen en moet gecastreerd worden.
Iets waar ik het absoluut niet mee eens was! Toegegeven, ik ben geen dierenarts. Ik heb ook geen medische opleiding genoten. Net zoals de dierenarts in kwestie geen specialisatie in gedrag heeft.
Wel ben ik bijgeschoold om pijn bij honden te herkennen, en bij Bas was het duidelijk: hij heeft pijn.
Mijn advies na de consultatie was dan ook:
Dringende controle door fysiotherapeut
Veiligheidsplan dat we samen in huis opgesteld hadden nauwlettend volgen, en heb dit uitgebreid op verslag gezet naar hun.
Controle door gedragsdierenarts.
1. Controle fysiotherapeut:
Ik heb de mensen aangeraden om een pijncontrole te laten doen bij een fysiotherapeut voor dieren. En het verdict viel snel: Bas was ENORM pijnlijk aan zijn knieën… Er is toen onmiddellijk pijnstilling opgestart, en werd later opgevolgd.
En hoe kon ik het raden: Na de opstart van de pijnstilling was er al quasi ONMIDDELIJK een daling in de agressie. Het grootste signaal dat pijn een van de grootste drijfveren achter de agressie was.
2. Veiligheidsplan voor in huis:
Om te zorgen dat we geen nieuwe incidenten krijgen, is het belangrijk dat de eigenaars de signalen van Bas leren lezen. Ik doe dit vaak aan de hand van de fiche: ‘De ladder van agressie’. Wanneer je de signalen vroeg herkent, kan je tijdig de druk verlagen waardoor de hond NIET tot agressie hoeft te komen om het conflict te beëindigen. Door de vroege signalen te herkennen, ga je véél sneller de druk verlagen, en zorg je voor geen nieuwe incidenten.
3. Doorverwijzing naar gedragsdierenarts.
Een gedragsdierenarts is iemand die, buiten dat ze dierenarts zijn, ook gespecialiseerd zijn in gedrag. Waar ik me enkel focus op hondengedrag, de baasjes opvolgen, en de training hiervan, is een gedragsdierenarts een enorme meerwaarde om te kijken welke medische zaken invloed hebben op het gedrag. Ze hebben ook diepgaande kennis van deze materie, en kunnen vaak ook ondersteuning geven hierin.
Hoe is het nu met Bas verder verlopen:
Bas was voor mij een case die multidisciplinair bekeken moest worden. Enerzijds door de fysiotherapeut om vast te stellen als er acuut een pijnprobleem was, anderzijds de gedragsdierenarts om hem na te kijken als de langdurige pijn geen chronisch verhaal werd (wat dan lichamelijk en mentaal zijn impact dan weer heeft), en door mij om het gedrag juist te analyseren, en een gepast stappenplan voor thuis op te maken.
Doordat deze agressie hoofdzakelijk pijngedreven was, zijn dit ook vaak cases waar ik niet vaak aan huis moet komen. Meestal enkel voor de initiële consultatie en vaststelling, en soms 1 of 2 keren daarna om even op te volgen of bij te sturen aan huis.
Dus het pijnverhaal is samen aangepakt met de fysiotherapeut en de gedragsdierenarts. Langs de gedragsdierenarts is er een therapie opgestart om zijn algemene angst te verlagen. (Want zijn moeilijke historiek heeft wel mentaal sporen na gelaten). Toen deze zaken op punt stonden, heb ik enkel nog een 2-tal opvolgafspraken aan huis gedaan om te controleren als Bas terug de goede kant op gaat.
En dit ging inderdaad al snel de goede kant uit.
Ik heb een jaartje nadien van de eigenaars nog dit een leuk berichtje gekregen. Ze vertelden me dat met Bas alles enorm goed ging. Ze merkten wel dat het in huis niet altijd klikte met de andere oudere hond (soms kreeg hij soort van epileptische aanvallen), en dit was voor Bas wel moeilijk om mee om te gaan.
Het is ook enkel dankzij de enorme inzet van de eigenaars, dat dit zo’n goed einde gekregen heeft. Ze wilden echt alles voor Bas doen, dat was de reden dat ze hem uit het asiel geadopteerd had na de enorme inbeslagname. Het was in het begin zo een grote druk op hun privé leven, maar doorheen de weken en maanden nadien begon dit allemaal terug in zijn plooien te vallen.
Zit je zelf vast, of heb je vragen over agressie? Geef me een seintje, zodat we dit samen in beeld kunnen brengen en aan kunnen werken.
Vind je deze inhoud leuk, en wil je in de toekomst graag als eerste op de hoogte blijven? Ik verstuur maandelijks een nieuwsbrief waarin ik tips, case-besprekingen, vernieuwingen, en promoties met je deel.
Inschrijven voor deze nieuwsbrief kan hier :